Theo Bệnh viện Quân y 103, người bệnh sau ghép – đặc biệt là ghép thận – cần tuân thủ chế độ ăn riêng biệt, được thiết kế phù hợp với từng giai đoạn hồi phục và thể trạng cụ thể.
Ngay sau ghép, cơ thể cần năng lượng và dưỡng chất để phục hồi tổn thương. Về lâu dài, chế độ ăn cần giúp ổn định chức năng tạng ghép, giảm tác dụng phụ của thuốc ức chế miễn dịch và phòng các biến chứng chuyển hóa (tăng đường huyết, rối loạn mỡ máu…).
Lựa chọn thực phẩm phù hợp
Tinh bột:
Ưu tiên các loại có chỉ số đường huyết thấp như gạo lứt, miến rong.
Hạn chế thực phẩm tinh chế như bánh mì trắng, đồ ăn nhanh.
Ăn điều độ, kết hợp với đạm và chất xơ để kiểm soát đường huyết.
Chất đạm (protein):
Giai đoạn đầu sau ghép (1–3 tháng): Cần tăng cường đạm để phục hồi, khoảng 1,3–1,5g protein/kg cân nặng/ngày.
Giai đoạn ổn định (sau 3 tháng): Giảm còn 0,8–1g/kg/ngày.
Ưu tiên thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ. Tránh nội tạng, thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt hộp), thịt nhiều mỡ.
Trái cây:
Dùng đa dạng nhưng cần lưu ý tương tác thuốc, đặc biệt là với bưởi, cam, quýt, nho.
Hạn chế trái cây nhiều đường (xoài chín, dưa hấu, trái cây sấy khô).
Rau củ:
Ăn đủ rau xanh để cung cấp vitamin và chất xơ.
Tránh rau củ đóng hộp, chế biến sẵn vì có thể chứa nhiều muối và phospho.
Người sau ghép có hệ miễn dịch suy giảm nên đặc biệt cần ăn đồ nấu chín kỹ, đảm bảo vệ sinh, tránh thực phẩm tái sống, chưa tiệt trùng. Rửa tay trước khi ăn, sử dụng dao thớt riêng cho đồ sống – chín, và bảo quản thực phẩm đúng cách trong tủ lạnh.
Một chế độ ăn khoa học, an toàn và được theo dõi sát sao sẽ là "lá chắn" hỗ trợ người bệnh sau ghép tạng sống khỏe, giảm nguy cơ thải ghép và nâng cao chất lượng cuộc sống. Người bệnh cần tái khám định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh khẩu phần hợp lý theo từng giai đoạn phục hồi.