Theo Viện tâm thần Trung ương, trên thế giới hàng năm có khoảng 800.000 người tự tử và tử vong do tự tử chiếm 14% các ca tử vong nói chung. Ở Việt Nam, ước chừng có khoảng 14.000 người tự tử trong 1 năm.

Theo số liệu Bộ Y tế công bố năm 2023, tỷ lệ mắc các chứng rối loạn tâm thần thường gặp ở Việt Nam là gần 15%, tương đương gần 15 triệu người dân. Ở trẻ em, khoảng 12% (tương đương hơn 3 triệu em nhỏ) có các vấn đề tâm lý cần được hỗ trợ. Đây là những biểu hiện rối loạn tâm lý thường bị xem nhẹ bỏ qua, tuy nhiên có những trường hợp bệnh tiến triển nặng thêm, bệnh nhân không thể thoát ra khỏi trạng thái tâm lý tiêu cực dẫn đến các hành vi đáng tiếc.

Có thể một người với ý định tự vẫn thường đau khổ đến mức họ không thể thấy một lựa chọn nào khác. Tự tử là một nỗ lực trong tuyệt vọng nhằm trốn tránh nỗi đau đã trở nên quá mức chịu đựng. Họ không thể thấy biện pháp giải tỏa nào ngoài cái chết.

Tự tử có thể ngăn ngừa được không?

Điều này là tất nhiên có thể. Vì lẽ đó, ngày 10/9 hàng năm đã được Tổ chức Y tế thế giới lấy làm Ngày Thế giới phòng chống tự tử. Chủ đề được chọn năm nay là "Thay đổi câu chuyện" với mục tiêu là phá bỏ các rào cản, chẳng hạn như kỳ thị, chủ yếu là nâng cao nhận thức và tạo ra một nền văn hóa thấu hiểu và hỗ trợ để ngăn ngừa tự tử. Trong thế giới của chúng ta, mọi người, cá nhân, cộng đồng, tổ chức và chính phủ đều đóng một vai trò quan trọng trong việc "thay đổi câu chuyện" để không còn những sự kết thúc đau lòng.

Việc ngăn ngừa tự tử cần bắt đầu từ phát hiện sớm những dấu hiệu của người có ý định tự tử để kịp thời ngăn chặn và cứu giúp.

Lắng nghe họ và khuyến khích họ nói ra, trút bỏ những nỗi đau, sự giận dữ. Hãy điềm tĩnh, chấp thuận những lời họ nói mà không phán xét, không tranh luận đúng sai về những gì họ đang nói. Tạo niềm tin, hy vọng cho họ để họ nhận ra rằng xung quanh họ còn nhiều sự giúp đỡ, còn nhiều người thân, nhiều việc quan trọng với họ và cuộc sống của họ rất có ý nghĩa.

Khuyến khích họ thay đổi lối sống lành mạnh, lạc quan như lôi kéo họ vào các hoạt động thể dục thể thao, ăn, ngủ điều độ, không sử dụng các chất kích thích.

Di chuyển họ tránh xa những đồ vật có thể giúp tự tử như dao, kéo, nhà cao tầng, thuốc ngủ…

Tiếp tục theo dõi, giúp đỡ họ kể cả khi họ nói không còn ý tưởng tự tử nữa. Vì lúc này họ rất cần sự quan tâm giúp đỡ của mọi người xung quanh để cân bằng cuộc sống.