Phân luồng, hướng nghiệp cho học sinh sau cấp THCS được coi là giải pháp tích cực nhằm phát triển hợp lý nguồn nhân lực. Đó là chủ trương đúng đắn nhưng thực tế cho thấy, mỗi nhà trường, địa phương lại có cách thực hiện khác nhau. Phản ánh từ dư luận những ngày qua cho thấy: công tác này đang bị biến tướng. Nhiều chuyên gia cho rằng, bài toán cần giải quyết hiện nay là cần thay đổi tư duy trong công tác hướng nghiệp.

Liên tiếp phản ánh của học sinh và phụ huynh cho thấy thực tế âm ỉ nhiều năm qua. Đó là ở một số nơi việc phân luồng, hướng nghiệp lại trở thành việc "ép" học sinh có học lực chưa tốt không thi vào lớp 10 mà đi học nghề. Lý giải cho việc làm này, các chuyên gia đều cho rằng, nguyên nhân do tư duy tiếp cận vấn đề này của các nhà trường, giáo viên đã lệch hướng ngay từ ban đầu.

Công tác hướng nghiệp sẽ hiệu quả hơn nếu có sự kết hợp giữa nhà trường THCS và các đơn vị đào tạo nghề.

Hiện khi kết thúc chương trình lớp 9, học sinh có quyền tham gia học ở các cơ sở giáo dục nghề - vừa học văn hóa vừa học nghề phù hợp với năng lực, trình độ, kiến thức của mình. Vì vậy, công tác hướng nghiệp sẽ hiệu quả hơn nếu có sự kết hợp giữa nhà trường THCS và các đơn vị đào tạo nghề.

Một thực tế nữa là dù chúng ta đã có cơ chế cho học sinh tốt nghiệp THCS vào học nghề nhưng hiện chương trình đào tạo, cơ hội việc làm, thu nhập sau khi ra trường chưa đủ để tạo ra sức hút. Minh chứng cho thấy tại những cơ sở đào tạo ưu tiên nguồn lực cho mô hình 9+, việc lựa chọn học nghề đã trở thành nguyện vọng có thực của cả học sinh, phụ huynh.

Sau những ồn ào đáng tiếc những ngày qua, các chuyên gia cũng cho rằng đã đến lúc phụ huynh, xã hội nên bỏ định kiến đi học nghề là thấp kém và coi con đường lên THPT, rồi lên Đại học là duy nhất để thành công.