Những năm gần đây, để đảm bảo cho học sinh hưởng chất lượng giáo dục tốt hơn, nhất là khi bắt đầu triển khai chương trình Giáo dục phổ thông 2018, các địa phương chủ trương dồn điểm trường lẻ ở các bản làng về tập trung tại điểm trường chính. Học sinh sẽ ăn, ngủ luôn ở trường.

Nhà cách trường 5-6 km, thậm chí là hơn 20km, đường đi vô cùng khó khăn, vất vả. Vì thế, học sinh sẽ đến trường để học nội trú. Những em nhỏ mới 6 tuổi sẽ bắt đầu hành trình xa nhà để đi tìm con chữ.

Hua Mụa năm nay học lớp 1. Nhà xa trường, đi bộ 1 tiếng đồng hồ mới đến. Mẹ đưa các bé đến trường rồi phải về. Những em bé không thể kìm nén sau cái ôm tạm biệt. Hua Mụa sẽ phải quen với những lần chia tay như thế.

Cả nước hiện có 88.533 học sinh tiểu học xa nhà đi học bán trú. Ở trường, các em được nuôi ăn 3 bữa, cấp đủ sách vở. Những em bé lớp 1 còn được thầy cô tắm gội, giặt giũ quần áo. Tuy nhiên, bên cạnh rất nhiều lợi ích về ăn ở, học tập, không thể bỏ qua những vấn đề tâm lý khi trẻ nhỏ phải sống xa gia đình, cha mẹ.

Việc chia tách cha mẹ những năm đầu đời được Tổ chức Y tế thế giới xem là một trong những chấn thương đầu đời và sự kiện tiêu cực thời thơ ấu. Trong tương lai, các em có nguy cơ nhiều hơn mắc chứng rối loạn lo âu, trầm cảm, khó khăn trong việc thiết lập các mối quan hệ.

Vậy làm sao có thể cân bằng được quyền lợi của các em, giữa một bên là đi học, một bên là ở với gia đình?

Trước mắt, ngành giáo dục đề xuất có giáo viên tâm lý để hỗ trợ các em. Về lâu dài, cần những giải pháp căn cơ như xây dựng các khu dân cư tập trung, trường gần nhà để học sinh được gần cha mẹ.

Hết tuần, các em sẽ được về nhà nhưng có những bạn, vì hoàn cảnh mà có khi 1 tháng, bố mẹ mới đến đón. Nhưng để được học, những em bé vùng khó khăn phải trải qua những thử thách thật đặc biệt.

Hành trình tìm chữ của các em buộc phải vượt qua những thử thách đặc biệt như vậy để có thể tiếp tục. Bởi khi cuộc sống quá khó khăn, giấc mơ của những đứa trẻ vùng cao cũng trở nên giản dị, mộc mạc hơn bao giờ hết. Đó là được đến trường như bao bạn bè cùng trang lứa.