Liệt dây thanh - biến chứng khi khối u tuyến giáp xâm lấn dây thần kinh thanh quản quặt ngược

Liệt dây thanh là tình trạng khi một hoặc cả hai bên dây thanh không cử động được do tổn thương dây thần kinh thanh quản quặt ngược, đặc biệt nghiêm trọng khi bệnh nhân có khối u tuyến giáp dính sát hoặc đã xâm lấn dây thần kinh thanh quản.

Nếu bị tổn thương một bên, người bệnh thường biểu hiện khàn tiếng, nói nhanh mệt và dễ hụt hơi, thậm chí không thể phát âm tròn tiếng. Nếu tổn thương cả 2 bên dây thanh sẽ dẫn tới khó thở, thậm chí nguy hiểm tới tính mạng.

Chị M. (29 tuổi) là một trường hợp điển hình của biến chứng liệt dây thanh một bên do khối u xâm lấn dây thần kinh thanh quản, khiến chị không thể phát âm rõ ràng, giọng nói gần như biến mất.

"Mình không thể nói ra thành tiếng được, thậm chí nói chuyện qua điện thoại cũng rất khó khăn, khiến công việc của mình phải dừng lại hết", chị M. chia sẻ.

Thăm khám tại BVĐK Hồng Ngọc, chị M được ThS.BSNT Nguyễn Xuân Quang - Trưởng khoa TMH & PT Đầu cổ, trực tiếp thăm khám và chỉ định nội soi thanh quản. Qua đánh giá kỹ lưỡng, bác sĩ Quang nhận định dây thanh trái của chị bị liệt hoàn toàn do tổn thương thần kinh thanh quản, khi phát âm hai dây thanh không thể khép kín vào nhau dẫn đến chị không thể phát âm bình thường.

Để khắc phục tình trạng trên, bác sĩ Quang đã hội chẩn cùng TS.BS Trần Thị Thu Hiền - Chuyên gia Thanh học hơn 20 năm kinh nghiệm, chỉ định tiêm chất làm đầy dây thanh nhằm đưa dây thanh liệt về vị trí gần đường giữa giúp hai dây thanh khép kín khi phát âm.

Tiêm chất làm đầy dây thanh sử dụng ống nội soi mềm qua đường mũi - chìa khóa tìm lại giọng nói cho bệnh nhân liệt dây thanh

Tiêm chất làm đầy dây thanh sử dụng ống nội soi mềm qua mũi là kỹ thuật điều trị liệt dây thanh một bên ít xâm lấn, mang lại hiệu quả nhanh, không cần can thiệp phẫu thuật. Kỹ thuật này sử dụng các chất làm đầy như collagen, mỡ tự thân hoặc chất làm đầy sinh học tiêm vào dây thanh bị liệt nhằm tăng độ dày, giúp hai dây thanh khép kín tốt hơn khi phát âm, từ đó chất lượng giọng nói của người bệnh được cải thiện.

Bác sĩ Quang chia sẻ: "Trước đây, kỹ thuật này thường được thực hiện dưới gây mê nội khí quản toàn thân, sử dụng các dụng cụ kim loại cứng để bộc lộ thanh quản, dễ gây biến chứng tổn thương răng và phần mềm vùng họng - thanh quản, ống nội khí quản làm cản trở việc bộc lộ toàn bộ dây thanh. Cách làm này cũng không thể đánh giá hiệu quả của mũi tiêm ngay trong quá trình thực hiện".

Tại BVĐK Hồng Ngọc, các bác sĩ sử dụng nội soi ống mềm hiện đại đi qua đường mũi, thực hiện dưới gây tê tại chỗ, dễ dàng tiếp cận vùng thanh quản, xác định chính xác vị trí tiêm. Thiết bị tiêm sẽ được đưa qua da vùng cổ trước tiếp cận dây thanh bị liệt. Trong quá trình tiêm bệnh nhân hoàn toàn tỉnh táo, phối hợp cùng bác sĩ thở và phát âm khi được yêu cầu.

Bác sĩ vừa tiêm vừa đánh giá trực tiếp hiệu quả phát âm của bệnh nhân, từ đó điều chỉnh vị trí và lượng chất làm đầy một cách chính xác, mang lại hiệu quả tối ưu ngay trong lần tiêm đầu tiên. Với kỹ thuật này, thời gian thực hiện nhanh chóng chỉ từ 15 - 30 phút, bệnh nhân có thể về nhà trong ngày mà không cần nhập viện.

"Để thực hiện kỹ thuật này, bác sĩ cần có kinh nghiệm, đánh giá chính xác tình trạng bệnh, lựa chọn chất làm đầy phù hợp, xác định đúng vị trí tiêm và tính toán chuẩn lượng chất làm đầy trong quá trình tiêm để đạt được hiệu quả tốt nhất. Thông thường sau tiêm khoảng 1 - 2 tuần kiểm tra lại sẽ thấy được hiệu quả thay đổi rõ rệt", bác sĩ Quang chia sẻ thêm.

10 ngày sau tiêm dây thanh, chị M. tái khám, bác sĩ Quang đánh giá kết quả nội soi hai dây thanh đã có thể khép kín gần hoàn toàn. Giọng nói của chị bắt đầu có âm sắc trở lại, phát âm dễ dàng hơn và ít mất hơi hơn trước.

"Giọng nói của mình hồi phục được khoảng 90% rồi, nói chuyện đỡ mệt hơn rất nhiều, không bị hụt hơi như trước. Thật sự cảm ơn các bác sĩ đã giúp mình tìm lại giọng nói", chị M. vui mừng chia sẻ.

Theo bác sĩ Quang, phương pháp tiêm chất làm đầy dây thanh có thể mang lại hiệu quả từ 6 tới 12 tháng hoặc lâu hơn tùy thuộc vào loại chất làm đầy được sử dụng và cơ địa từng người bệnh. Nhiều bệnh nhân khàn tiếng, mất giọng, hụt hơi do biến chứng liệt dây thanh một bên của khối u tuyến giáp hoặc sau phẫu thuật vùng cổ và một số nguyên nhân khác như teo dây thanh, rối loạn vận động dây thanh…. Tiêm dây thanh chính là chìa khóa mở ra cơ hội khôi phục giọng nói và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.