"Tấm khiên chống COVID-19" - một chương trình đặc biệt của Ban Thời sự vừa được lên sóng vào 20h10, thứ Bảy, 6/3/2021 trên VTV1. Chương trình được lấy ý tưởng từ tấm khiên của nữ thần chiến binh trong bộ phim siêu anh hùng với mong muốn thế giới có thể chống đỡ được với đại dịch. COVID-19 đã khiến cả thế giới chao đảo với hơn 2,55 triệu người thiệt mạng, hơn 115 triệu người nhiễm bệnh... Tạo ra vaccine ngừa COVID-19 đã trở thành chiến dịch thần tốc của cả thế giới.

Vaccine chính là "vũ khí" đầu tiên để chống dịch. Khẩn cấp chưa từng có tiền lệ, cuộc chạy đua điều chế sản xuất vaccine không đơn giản là cuộc cạnh tranh vì mục đích thương mại mà mục tiêu lớn nhất là chiến thắng đại dịch bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Chính điều đó đã mang lại những thành tựu khoa học dù chưa có minh chứng về kết quả chung cuộc nhưng bước đầu đã đem lại cho thế giới niềm hy vọng kết thúc những năm tháng lịch sử gian khó này. Các nhà nghiên cứu khoa học của Việt Nam cũng không đứng ngoài cuộc đua này.

Ngay khi virus xuất hiện tại Vũ Hán, Việt Nam đã nhanh chóng bắt tay vào nghiên cứu vaccine. Hiện đang có 3 đơn vị đang tham gia phát triển vaccine ngừa COVID-19.

Đạt tiến độ nhanh nhất là vaccine Nanocovax hiện đang bắt đầu thử nghiệm giai đoạn 2 trên 560 tình nguyện viên. Kết quả giai đoạn 1 cho thấy vaccine Nanocovax có sự đáp ứng miễn dịch tốt, an toàn và có hiệu quả bảo vệ đối với SARS-CoV-2 kể cả chủng biến thể ở Anh và Nam Phi. Thứ 2 là vaccine của Covivac đang trong quá trình tuyển tình nguyện viên và chuẩn bị các quy trình tiêm thử nghiệm trên người ở giai đoạn 1. 

Dự kiến cuối tháng 3 này, kết quả thử nghiệm tiền lâm sàng cho thấy an toàn hiệu quả bảo vệ tốt tương đương với một số loại vaccine ngừa COVID-19 đã lưu hành ngoài thị trường. Thứ 3 là vaccine của Vabiotech đang hoàn thiện những bước cuối cùng để xin phép thử nghiệm lâm sàng. Kết quả thử nghiệm này trên khỉ, chuột hamster và phòng thí nghiệm độc lập tại Mỹ cũng cho kết quả tốt. Dự kiến nếu thuận lợi, cuối 2021, Việt Nam sẽ có vaccine sản xuất trong nước phục vụ tiêm phòng COVID-19 cho người dân.

Song song với việc nghiên cứu, sản xuất vaccine phòng COVID-19 trong nước, Việt Nam cũng tích cực đàm phán với các nhà sản xuất vaccine trên thế giới. Cuối tháng 2 hơn 117.000 liều vaccine AstraZeneca đầu tiên đã được nhập về Việt Nam. Dự kiến ngày 8/3 tới, việc tiêm vaccine sẽ được thực hiện tại 18 cơ sở đang điều trị COVID-19 và 13 tỉnh có dịch, ưu tiên cho Hải Dương. Sự kiện này sẽ mở đầu cho chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước đến nay của Việt Nam, hướng đến 80% người dân sẽ được tiêm vaccine để tạo miễn dịch trong cộng đồng trong thời gian càng ngắn càng tốt.

Thần tốc tạo ra vaccine nhưng khi có vaccine thì nhiều vấn đề phát sinh. Những nước lớn đều đã đặt hàng nhưng những nước nghèo những nước đang phát triển thì sao? Liệu họ có bị bỏ lại phía sau khi ngay cả những nước lớn vẫn chưa có đủ vaccine để tiêm. Chính vì thế cơ chế phân phối vaccine toàn cầu COVAX do tổ chức Y tế thế giới WHO và Liên minh vaccine toàn cầu đứng đầu đã ra đời. Cơ chế này thiết lập để nhằm đảm bảo cho các quốc gia được tiếp cận công bằng với các vaccine bởi dịch bệnh thì không chừa bất kỳ một nước nào.

Cơ chế COVAX được thiết kế như một chiếc phao cứu sinh cho các nước không đủ khả năng tiếp cận vacccine và giữ vai trò như một kho dự trữ cho các nước đủ khả năng mua vaccine nhưng không chắc có nhận được vaccine an toàn và hiệu quả hay không.

PGS.TS. Trần Đắc Phu – Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng, Bộ Y tế cho biết: "Trong thời điểm hiện nay, tình hình tiêm chủng vaccine chưa thể đạt được kết quả chúng ta sớm trở lại cuộc sống bình thường. Đó cũng chính là lý do Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo thực hiện tốt vaccine cộng với 5K (Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tụ tập – Khai báo y tế)".

Hiện tại vaccine chưa phải là tấm khiên toàn năng để hoàn toàn đẩy lùi được dịch bệnh COVID-19 nhưng ngay cả khi chưa có vaccine thì Việt Nam vẫn luôn chống dịch hiệu quả và được ghi nhận là một trong những quốc gia chống dịch tốt nhất trên thế giới.

Tấm khiên chống COVID-19: Chương trình đặc biệt của Ban Thời sự với góc nhìn toàn cảnh về tiêm ngừa COVID-19 ở Việt Nam

VTV.vn - "Tấm khiên chống COVID-19" - một chương trình đặc biệt của Ban Thời sự sẽ được lên sóng vào 20h10, thứ Bảy, 6/3/2021 trên VTV1.