Bệnh nhân V.H.N., nam, 68 tuổi, trú tại phường Thái Bình, tỉnh Hưng Yên, nhập viện trong tình trạng giảm ý thức, có tiền sử đái tháo đường type 2 điều trị insulin kéo dài, tự dùng thuốc không rõ loại, gout mạn tính và từng có tràn dịch màng phổi trái đã chọc hút.
Theo người nhà, khoảng 6 ngày trước nhập viện, bệnh nhân tự ý sử dụng một loại thuốc không rõ nguồn gốc để điều trị đái tháo đường. Sau đó, bệnh nhân ăn uống kém, mệt mỏi rõ rệt. Một ngày trước khi vào viện, bệnh nhân bắt đầu lơ mơ, vã mồ hôi. Đo đường huyết tại nhà cho thấy hạ đường huyết (2,7 mmol/l).
Bệnh nhân được nhân viên y tế tuyến xã xử trí ban đầu nhưng tình trạng ý thức tiếp tục xấu đi, phải chuyển lên bệnh viện huyện rồi đến tuyến trung ương.
Khám tại Khoa Điều trị tích cực, ghi nhận bệnh nhân tiếp xúc chậm (GCS 12 điểm), mạch nhanh 130 lần/phút, huyết áp 70/40 mmHg, sốt nhẹ 37,8°C, SpO₂ 88%, kiểu hình Cushing, hội chứng nhiễm trùng rõ, tim nhanh, rales ẩm - rales nổ hai phế trường, nhiều hạt tophi tại các khớp chi. Bệnh nhân không có dấu hiệu liệt khu trú hay cứng gáy.
Các cận lâm sàng quan trọng cho thấy tổn thương phổi lan tỏa: X-quang ngực ghi nhận nốt mờ hai bên; CT ngực phát hiện các khối đông đặc nhu mô phổi hai bên, tràn dịch màng phổi hai bên với bề dày đáng kể. Siêu âm tim cho thấy chức năng tâm thu thất trái được bảo tồn. Ngoài ra, siêu âm ổ bụng ghi nhận gan nhiễm mỡ độ I, nang thận phải và sỏi thận trái.
Hội chẩn chuyên môn xác định chẩn đoán: sốc nhiễm khuẩn - viêm phổi nặng trên nền đái tháo đường type 2, suy thượng thận do lạm dụng thuốc và gout mạn tính.
Phác đồ điều trị được triển khai khẩn trương, bao gồm: bù dịch - điện giải, hỗ trợ hô hấp bằng HFNC, kháng sinh phổ rộng (Meropenem và Ciprofloxacin), vận mạch, phối hợp Hydrocortison để xử trí suy thượng thận và kiểm soát chặt đường huyết.
Sau gần một tuần điều trị tích cực, bệnh nhân phục hồi tốt: tỉnh táo hoàn toàn (GCS 15 điểm), nhịp tim đều, huyết áp ổn định (130/80 mmHg), thông khí hai phổi cải thiện rõ rệt, SpO₂ đạt 94% khi thở khí phòng.
Trường hợp bệnh nhân V.H.N. là minh chứng rõ ràng cho tính chất phức tạp và nguy hiểm của việc tự ý sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường mà không có chỉ định y khoa. Đây cũng là lời cảnh báo quan trọng về hậu quả nặng nề của suy thượng thận do thuốc, đặc biệt khi kèm theo các bệnh lý nền như đái tháo đường và gout.
Bệnh viện Nội tiết Trung ương khuyến cáo người dân tuyệt đối không tự điều trị bệnh lý nội tiết tại nhà, cần tuân thủ phác đồ điều trị và tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để phòng tránh các biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.