Đơn cử như trường hợp người bệnh nữ (30 tuổi) đến khám tại Phòng khám Da – Thẩm mỹ Y học cổ truyền, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh - Cơ sở 3, với mụn trứng cá kéo dài hơn 2 năm, da nhiều dầu, mụn sẩn viêm, mụn bọc sưng đau, kèm táo bón, tiểu vàng. Lưỡi đỏ, rêu vàng nhầy, mạch hoạt sác.

Người bệnh được chẩn đoán: Thể Thấp nhiệt Tỳ Vị. Người bệnh được dùng thuốc sắc thảo dược uống, đắp ngoài. Sau điều trị, mụn giảm, da bớt dầu, sắc da sáng, táo bón và tiểu vàng hết. Người bệnh được tư vấn kiêng đồ béo, ngọt, xôi nếp để duy trì hiệu quả.

Theo ThS.BS Nguyễn Thị Quý, Phòng khám Da – Thẩm mỹ Y học cổ truyền, mụn trứng cá (Acne vulgaris) là bệnh lý thường gặp ở nang lông, tuyến bã nhờn, xuất hiện chủ yếu trên mặt, vai, ngực và lưng, thường khởi phát tuổi dậy thì và có thể kéo dài. Theo Y học cổ truyền, mụn trứng cá thuộc phạm vi chứng Phế phong phấn thích.

Nguyên nhân

Phong nhiệt Phế kinh hoặc Thấp nhiệt uất kết do ăn uống không điều độ (nhiều đồ béo, ngọt, cay nóng) gây nhiệt tích tụ ở Phế Vị.

Bệnh kéo dài dễ hình thành đàm, ứ huyết, mụn nang, sẹo.

Áp lực tinh thần, Can khí uất kết, khí uất hóa hỏa, cản trở khí cơ.

Triệu chứng

Mụn đầu đen, đầu trắng, sẩn, mụn mủ, mụn bọc, viêm, có thể thành nang hoặc áp xe, dễ để lại sẹo.

Phân thể thường gặp:

Phế kinh phong nhiệt: Mụn đầu đen, đầu trắng, ít sẩn, ngứa nhẹ. Lưỡi đỏ, rêu vàng, mạch sác.

Thấp nhiệt uất kết: Mụn sẩn viêm, mủ, da đỏ, miệng hôi, táo bón, tiểu vàng.

Đàm ứ kết tụ: Mụn bọc, nang, đỏ tím, ấn đau.

Can khí uất trệ, Xung nhâm thất điều: Mụn nặng trước kinh, cáu gắt, đau bụng kinh.

Điều trị

Dùng thuốc: Thảo dược uống và đắp, xông.

Phế kinh phong nhiệt: Hoàng cầm, tang bạch bì, kim ngân hoa…

Thấp nhiệt: Nhân trần, chi tử, ý dĩ nhân…

Đàm ứ: Nhũ hương, một dược, bạch chỉ…

Can khí uất trệ: Mẫu đơn bì, sài hồ, đương quy…

Không dùng thuốc: Châm cứu, chích lể, nhĩ châm.

Huyệt: Hợp cốc, Khúc trì, Túc tam lý…

Nhĩ châm: Phế, Thần môn, Nội tiết…

Mụn trứng cá ảnh hưởng thẩm mỹ và tâm lý. Y học cổ truyền phát huy hiệu quả, giảm tái phát, cải thiện toàn thân. Khi da có dấu hiệu bất thường, nên khám chuyên khoa để được điều trị kịp thời.