Các bác sĩ Bệnh viện Sức khỏe Tâm thần Quảng Ninh gần đây tiếp nhận nhiều bệnh nhi đến khám vì rối loạn tâm lý, trong đó có cháu L.Đ., 12 tuổi. Trên tay trẻ xuất hiện cả sẹo cũ và vết rạch mới ở cẳng tay, bàn tay. Những thương tích đan xen này phản ánh hành vi tự gây tổn thương đã diễn ra âm thầm trong thời gian dài, vượt ngoài sự quan sát của gia đình.

Theo lời người nhà, gần một tháng nay, L.Đ. trở nên mệt mỏi, buồn chán, học lực giảm, hay mất ngủ và ít giao tiếp. Cháu thu mình và bắt đầu tự rạch tay bằng dao lam để "giải tỏa". Chỉ khi mẹ phát hiện, trẻ mới được đưa đến cơ sở chuyên khoa. Cháu thừa nhận cảm thấy thoải mái sau mỗi lần tự làm đau - dấu hiệu điển hình của rối loạn trầm cảm kèm hành vi tự gây thương tích. Nếu không can thiệp sớm, tình trạng có thể tiến triển thành trầm cảm nặng và nguy cơ tự sát.

Theo ghi nhận tại nhiều cơ sở trên cả nước, tỷ lệ trẻ vị thành niên tự hủy hoại bản thân tăng 15-20%. Áp lực học tập, thiếu chia sẻ trong gia đình, biến đổi tâm sinh lý, sử dụng thiết bị điện tử quá mức và ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội là những yếu tố thúc đẩy.

ThS.BS Vũ Minh Hạnh cho biết, hành vi tự gây tổn thương không nhằm kết thúc sự sống mà để tạm thời xoa dịu cảm xúc bế tắc, trống rỗng. Phần lớn trẻ làm điều đó âm thầm, che giấu bằng quần áo dài. Đây là nhóm cần được tiếp cận sớm nhất vì khi hành vi lặp lại, hệ thần kinh "quen" với cách giải tỏa này khiến trẻ rất khó tự dừng lại.

Các bác sĩ khuyến cáo cha mẹ chú ý các biểu hiện: buồn chán kéo dài, thu mình, mất ngủ, sụt cân, học lực giảm, suy nghĩ tiêu cực và có hành vi tự làm đau. Mọi thay đổi bất thường cần được khám tại cơ sở chuyên khoa để được đánh giá và điều trị đúng phác đồ.

Những vết rạch tay chằng chịt của cháu L.Đ. là lời cảnh tỉnh: sức khỏe tâm thần trẻ vị thành niên không thể xem nhẹ, và mọi chậm trễ có thể gây ra tổn thương sâu sắc cả thể chất lẫn tinh thần.