Khoa Cấp cứu – Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận và điều trị cho một bệnh nhân nam, 46 tuổi, trong tình trạng viêm tụy cấp hoại tử – biến chứng nghiêm trọng thường gặp ở người nghiện rượu lâu năm.

Theo người nhà, bệnh nhân T.V.T. duy trì thói quen uống khoảng 500ml rượu mỗi ngày trong nhiều năm qua. Dù từng nhập viện vì viêm tụy nhưng vẫn không thay đổi lối sống. Lần nhập viện này, bệnh nhân đau bụng dữ dội vùng thượng vị, lan ra sau lưng, kèm theo chướng bụng và buồn nôn.

Các chỉ số xét nghiệm cho thấy men tụy tăng gấp hơn 10 lần ngưỡng bình thường (trên 1.000 U/L), chỉ số triglyceride (mỡ máu) lên tới 16 mmol/L – trong khi mức cho phép chỉ từ 0,7 đến 1,8 mmol/L.

Chụp CT ổ bụng ghi nhận tụy viêm lan rộng, có vùng hoại tử và hình thành ổ dịch quanh tụy – biểu hiện nặng nhất của viêm tụy cấp. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể nhanh chóng chuyển sang sốc, suy đa tạng và tử vong.

Bệnh nhân được cấp cứu tích cực bằng các biện pháp: nhịn ăn hoàn toàn, truyền dịch, truyền insulin, dùng thuốc giảm tiết tụy và chống viêm liều cao. Sau hai ngày điều trị, tình trạng cải thiện, bệnh nhân tỉnh táo trở lại, cơn đau giảm rõ và chưa cần phẫu thuật.

Nguy cơ tái phát vẫn rất cao nếu không kiểm soát nguyên nhân - đặc biệt là thói quen sử dụng rượu và rối loạn mỡ máu.

ThS.BS Nguyễn Kim Anh cho biết, viêm tụy cấp là bệnh lý nguy hiểm, tiến triển rất nhanh. Rượu là nguyên nhân hàng đầu, bên cạnh tăng triglyceride, sỏi mật và các yếu tố chuyển hóa khác. Nhiều bệnh nhân từng nhập viện vẫn tái nghiện, dẫn tới tụy bị tổn thương mạn tính, rối loạn tiêu hóa, đái tháo đường, thậm chí phải cắt bỏ tuyến tụy.

Bác sĩ chia sẻ thêm, từng gặp những trường hợp mỡ máu tăng nặng đến mức: "Máu xét nghiệm chia làm hai lớp – lớp trên là mỡ trắng đục, lớp dưới mới là máu thật sự. Dịch tụy thì đặc quánh, có mùi hôi nặng, cho thấy tụy đã hoại tử và nhiễm trùng nghiêm trọng, cần hồi sức tích cực dài ngày, tiên lượng sống rất thấp."

Lời cảnh báo từ trường hợp trên là: khi có dấu hiệu đau vùng thượng vị lan ra sau lưng, buồn nôn, chướng bụng – nhất là ở người uống rượu lâu năm hoặc có rối loạn mỡ máu – cần đến bệnh viện ngay.

"Trong cấp cứu viêm tụy, thời gian là yếu tố sống còn. Can thiệp càng sớm, cơ hội sống càng cao. Chỉ cần chậm vài giờ có thể dẫn đến hoại tử không thể phục hồi", bác sĩ Kim Anh nhấn mạnh.