Bệnh do não mô cầu xâm lấn là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng tiến triển rất nhanh và gây tử vong trong thời gian ngắn. Điều đáng lo ngại là ở giai đoạn khởi phát, các triệu chứng của bệnh thường không điển hình, dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm hoặc các rối loạn thông thường, khiến nhiều người nhập viện muộn và bỏ lỡ “thời gian vàng” điều trị.

Theo các chuyên gia dịch tễ, trong những giờ đầu mắc bệnh, người nhiễm não mô cầu thường chỉ xuất hiện các dấu hiệu khá mờ nhạt như sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, buồn nôn hoặc chán ăn. Những biểu hiện này rất giống với cúm mùa hoặc nhiễm virus đường hô hấp, khiến người bệnh chủ quan, tự điều trị tại nhà mà không nghĩ đến nguy cơ của một bệnh nhiễm khuẩn nghiêm trọng.

PGS.TS.BS Phạm Quang Thái, Phó trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho biết, chính sự “kín đáo” của triệu chứng ban đầu là yếu tố khiến bệnh não mô cầu trở nên đặc biệt nguy hiểm. Trong khi người bệnh còn đang nghĩ rằng mình chỉ bị cảm sốt thông thường, vi khuẩn Neisseria meningitidis có thể nhanh chóng xâm nhập vào máu và màng não, gây nhiễm khuẩn huyết hoặc viêm màng não chỉ trong vài giờ.

Một số dấu hiệu sớm khác cũng thường bị bỏ qua gồm cảm giác rét run, đau họng nhẹ, đau khớp, khó chịu toàn thân hoặc nhạy cảm với ánh sáng. Ở trẻ nhỏ, các biểu hiện có thể không rõ ràng, chỉ là quấy khóc, bỏ bú, ngủ li bì hoặc sốt cao không đáp ứng với thuốc hạ sốt thông thường. Những biểu hiện này nếu không được theo dõi sát rất dễ bị nhầm là rối loạn tiêu hóa hoặc nhiễm siêu vi.

Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn, bao gồm đau đầu dữ dội, cứng cổ, nôn liên tục, rối loạn ý thức, co giật hoặc xuất hiện ban xuất huyết dưới da. Lúc này, bệnh thường đã chuyển sang giai đoạn nặng, nguy cơ tử vong và để lại di chứng tăng cao. Theo thống kê y tế, nếu không được điều trị kịp thời, tỷ lệ tử vong do não mô cầu có thể lên tới 50% trong vòng 24-48 giờ.

Thực tế cho thấy, nhiều ca bệnh nhập viện trong tình trạng nguy kịch chỉ vì đã bỏ qua các dấu hiệu ban đầu. Theo hệ thống giám sát dịch tễ, từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận 95 ca mắc bệnh não mô cầu xâm lấn, tăng nhiều lần so với cùng kỳ năm trước. Một số ca tử vong đã được ghi nhận tại Bắc Ninh và TP Hồ Chí Minh, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ bệnh quay trở lại trong cộng đồng.

Các chuyên gia khuyến cáo, khi có biểu hiện sốt cao đột ngột kèm đau đầu, mệt mỏi nhiều, buồn nôn hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào không giống các đợt cảm cúm trước đây, người dân cần đến cơ sở y tế sớm để được thăm khám và xét nghiệm. Việc phát hiện và điều trị sớm có ý nghĩa quyết định trong việc giảm nguy cơ tử vong và di chứng.

Bên cạnh đó, tiêm vaccine phòng não mô cầu vẫn là biện pháp phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất hiện nay. Người dân, đặc biệt là trẻ nhỏ, thanh thiếu niên và những người sinh hoạt trong môi trường tập thể, cần tiêm đầy đủ và đúng lịch các loại vaccine được khuyến cáo. Nhận diện sớm triệu chứng và chủ động phòng bệnh là chìa khóa quan trọng để hạn chế những hậu quả nghiêm trọng do bệnh não mô cầu gây ra.