Theo Bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc, thiếu vitamin A đang là một trong ba dạng thiếu vi chất phổ biến nhất ở trẻ em Việt Nam, bên cạnh thiếu iốt và thiếu sắt. Báo cáo Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019–2020 cho thấy, 9,5% trẻ dưới 5 tuổi bị thiếu vitamin A tiền lâm sàng – mức đáng lo ngại theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Vitamin A đóng vai trò thiết yếu trong thị lực, miễn dịch và phát triển thể chất của trẻ. Thiếu vitamin A không chỉ gây giảm thị lực, loét giác mạc dẫn đến mù lòa, mà còn làm tăng nguy cơ tử vong do các bệnh nhiễm trùng như sởi, tiêu chảy và viêm phổi.

Ngày Vi chất Dinh dưỡng 1-2/6: Bổ sung đúng thời điểm - Bảo vệ kịp thời

Từ năm 1996, Bộ Y tế triển khai chương trình bổ sung vitamin A liều cao hai lần mỗi năm vào dịp 1-2/6 và 1-2/12 cho trẻ từ 6–60 tháng tuổi, cũng như phụ nữ sau sinh.

Liều dùng theo khuyến cáo:

Trẻ 6–11 tháng: 100.000 IU/lần

Trẻ 12–59 tháng: 200.000 IU/lần

Phụ nữ sau sinh: 200.000 IU/lần

WHO ghi nhận: việc bổ sung vitamin A định kỳ có thể giảm 24% nguy cơ tử vong do bệnh nhiễm trùng ở trẻ nhỏ. Nhờ chương trình này, Việt Nam đã loại bỏ tình trạng mù loà do thiếu vitamin A ở cấp độ cộng đồng.

Không chỉ bảo vệ mắt, vitamin A còn tăng cường miễn dịch và phát triển toàn diện

Vitamin A giúp biệt hoá tế bào miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh. Trẻ thiếu vitamin A dễ mắc bệnh nhiễm trùng, suy dinh dưỡng và chậm lớn. Dạng tiền vitamin A (như beta-carotene) còn có tác dụng chống oxy hoá, ngăn ngừa lão hoá sớm và một số bệnh lý mãn tính.

Bốn trụ cột phòng chống thiếu vitamin A bền vững:

Bổ sung liều cao định kỳ

Diễn ra tại các trạm y tế xã/phường vào tháng 6 và tháng 12 mỗi năm.

Tăng cường vi chất vào thực phẩm

Bao gồm bổ sung vitamin A vào dầu ăn, bột mì và sữa học đường.

Cải thiện khẩu phần ăn

Kết hợp các thực phẩm giàu vitamin A như gan động vật, lòng đỏ trứng, sữa, cà rốt, đu đủ, rau muống, cải bó xôi… Lưu ý: vitamin A tan trong chất béo nên cần chế biến cùng dầu mỡ để hấp thu tốt hơn.

Nuôi con bằng sữa mẹ

Sữa non sau sinh là nguồn vitamin A quý giá, giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi thiếu vi chất ngay từ những ngày đầu đời.

Lưu ý khi bổ sung vitamin A

Không tự ý bổ sung liều cao tại nhà. Dư thừa vitamin A có thể gây ngộ độc. Một số trẻ có thể buồn nôn hoặc tiêu chảy nhẹ sau uống - phản ứng này thường tự hết.

Thiếu vitamin A là hình thức "đói tiềm ẩn" ảnh hưởng nghiêm trọng đến tương lai trẻ em. Ngày Vi chất Dinh dưỡng là dịp nhắc nhở phụ huynh hành động kịp thời - đưa con đến trạm y tế, bổ sung vitamin A đúng lịch để bảo vệ tương lai từ hôm nay.